Najbardziej bolesne i najdotkliwsze doświadczenia człowieka uwikłane są w kontekst strat, ciężkich chorób, przemocy i śmierci. Każda strata, każde trudne doświadczenie może spowodować rozwój kryzysu psychologicznego, czyli specyficznego stanu psychicznego o pewnej dynamice, nacechowanego niepokojem i napięciem. Kryzys jest stanem psychiki i sytuacji o przełomowym, zwrotnym charakterze. W czasie kryzysu rozstrzyga się stan zdrowia człowieka, dalszy kierunek rozwoju człowieka oraz charakter jego związków z otoczeniem, jak i potrzeba znalezienia sensu własnego istnienia. Kryzys może przyczynić się do nabycia nowych umiejętności, które mogą okazać się przydatne, gdy przyjdą następne trudne chwile. Kryzys może bowiem zmienić od wewnątrz to, co zaskorupiałe i rutynowe. Może zastąpić motywację do zmian. Objawy kryzysu psychicznego mogą splatać się z symptomami zespołu stresu pourazowego, aczkolwiek ten ostatni ma zazwyczaj charakter odroczony w relacji do doświadczenia traumatycznego. Jedną z wielu konsekwencji traumatycznego doświadczenia jest zburzenie wizji przewidywalnego świata. Powoduje to utratę poczucia bezpieczeństwa oraz nienaruszalności własnych granic. Zaczyna dominować lęk, gniew i bezsilność, a to z kolei prowadzi do unikania innych ludzi oraz kryzysów suicydalnych.
Życiowy impas, trauma, straty, choroby przewlekły stres mogą być ogromną szansą na znalezienie zagubionego sensu życia, odnalezienie jego piękna i wartości. Jest on także również szansą dla rozwoju osobowości. Kryzys można traktować jako gorzką i męczącą lekcję życia, która pozwala na wyszukanie nowych sposobów zmagania się z trudnymi problemami. Każdy kryzys może spowodować zmiany i rozwój, jeśli zostanie przezwyciężony w pozytywny sposób. Właściwe przejście przez kryzys nie może jednak polegać na powrocie do stanu z dnia wczorajszego, jest to niemożliwe choćby z tego względu, że człowiek staje się bogatszy o nowe doświadczenia. Przyszłość zaś, może być zawsze lepsza, bardziej twórcza, otwierająca nowe horyzonty, których wizja staje się możliwa dzięki przeżyciu i przepracowaniu trudności. Przezwyciężenie kryzysu jest jednak uwarunkowane pewnymi czynnikami. Należą do nich np. aktywność, odwaga, wyobraźnia, umiarkowany optymizm oraz zdolność do przebaczenia. Pokonanie kryzysu wymaga nieustającego wysiłku w znalezieniu dróg wyjścia, odwagi. Pomimo lęku i niepokoju musimy iść naprzód, porzucając zafiksowane cele i stare koncepcje własnej osoby i postrzegania świata. Musimy otworzyć się na nowe. Konieczne jest przy tym uzyskanie aprobaty przede wszystkim od samych siebie. Dojrzewanie wymaga wewnętrznej sterowności, tj. opierania się na własnych wartościach i własnych celach. Brak wyobraźni zamyka nas w teraźniejszości wraz z jej ograniczeniami. Wyobraźnia podsuwa nam różne sposoby rozwiązywania problemów. Jest ona jest kluczem do przezwyciężenia każdego kryzysu. Podstawą każdej zmiany jest optymizm, czyli przekonanie, że można się zmienić. Nie ma jednak żadnych „cudownych” sposobów czy też „dróg na skróty”. Należy pamiętać, że każda zmiana wymaga wysiłku z naszej strony, opłaconego niejednokrotnie cierpieniem. Niezbędnym warunkiem wyjścia z kryzysu jest zarówno przebaczenie sobie, jak i sprawcom cierpienia. Brak przebaczenia jest źródłem niepokoju i agresji, która uniemożliwia odnalezienie wewnętrznego spokoju. Kluczowa w przezwyciężeniu kryzysu jest także zdolność do dzielenia się z innymi swoimi emocjami, zwłaszcza swoim lękiem Dzielony lęk jest słabszy, problemy stają się mniej dotkliwe. Wyrażenie w słowach własnych trudności wobec empatycznego człowieka pozwala również na zdobycie innej perspektywy. Empatia i pokora wzbogacają. Pomagając innym, można nauczyć się, że trudne sytuacje życiowe potrafią nagle znaleźć zdumiewające i nieprzewidywalne rozwiązanie. Jest to ważne doświadczenie, którego wagi nie sposób przecenić. Za wzór w przezwyciężeniu kryzysu, mogą również służyć inni ludzie. Niewątpliwie doświadczenia Kryzys życiowy oznacza nie tylko groźbę dla rozwoju osobowości, ale również szansę dla niej. Niczym feniks z popiołów, możemy się z niego odrodzić i rozpocząć dalsze życie z nowymi siłami oraz możliwościami.
