Najważniejszym aspektem szczęśliwego związku jest radzenie sobie z konfliktem. Od nas zależy, czy z problemów wyjdziemy razem, czy osobno. Całość zjawiska zbadał i opisał amerykański terapeuta dr John Gottman, który obserwując kłócące się pary, opracował cztery najczęstsze grupy zachowań. Chodzi głównie o identyfikację obecności lub nieobecności kilku zachowań partnerów względem siebie nawzajem, które Gottman określa mianem Czterech jeźdźców Apokalipsy. W Nowym Testamencie, Czterej Jeźdźcy Apokalipsy oznaczali wojnę, zarazę, głód i śmierć. Gottman wykorzystał ich jako metaforę do opisania zachowań, które mogą zwiastować koniec związku. Badacz psychologii par, ustalił, że są cztery zachowania, które niczym Czterej Jeźdźcy Apokalipsy – tworzą silną prognozę dla rozpadu związku: krytykowanie, które zawiera uogólnione negatywne opinie; unikanie otwartej komunikacji; defensywność, zamykanie się w sobie; pogarda wobec drugiego.
Na początku, gdy w związku iskrzy nie trudno o dialog i pozytywne emocje, nie trudno je dostrzec, wyrazić. Namiętna miłość trwa jednak tylko rok, najwyżej półtora. Potem para, o ile pragnie utrzymać swój związek, musi wykształcić inny rodzaj uczucia, określony jako miłość „współodczuwająca”. Partnerzy, jeśli chcą być razem muszą odkrywać, dostrzegać w sobie coś więcej, starać się i akceptować wady, które z upływem lat widać coraz wyraźniej. Pary, które wytykają sobie błędy, nieustannie zwracają sobie uwagę, nie mają szans na dobry związek. Komunikacja jest możliwa tylko bez karania.
Defensywność pojawia się, kiedy ludzie chcą się ochronić przed strachem, bólem, odpowiedzialnością lub nową informacją. W takiej sytuacji rozmowa przypomina przepychankę i nieważne staje się dowiedzenie się, czego potrzebuje druga osoba, liczy się już tylko atak i obrona. Defensywność przeszkadza w konstruktywnym rozwiązaniu konfliktu, ale szybkie jej rozpoznanie i zamiana w empatię może zmienić bieg rozmowy. Pogarda to według Gottmana najsilniejsze dla związku czynniki destrukcyjne. Jak się przejawia pogarda do partnera? Kąśliwymi uwagami, nieprzychylnym spojrzeniem, uwagami, brakiem reakcji na zagrożenia ze strony innych. Taka niewspierająca postawa może być przejawem braku szacunku, może być też początkiem agresji psychicznej. „Ciche dni”, unikanie rozmowy, martwa cisza – to zabójcy relacji, rodzaj ucieczki, który gasi bliskość. Obojętność zazwyczaj pojawia się jako ostatnia faza, po krytykowaniu, defensywnej postawie, pogardzie. Takie zawieszenie potrafi trwać kilka lat, wraz z upływem czasu jest to nie do odrobienia. Małżeństwo to wieczna rozmowa.
Jak zamienić atak na porozumienie? Oto kilka rad:
Opisuj, a nie oceniaj.
Dąż do rozwiązania problemu.
Bądź spontaniczny. Staraj się nie ważyć każdego słowa, nie odraczaj komunikatów, mów wprost, nie stosując agresji słownej.Bądź empatyczny, nie neutralny. Druga osoba może czuć się sfrustrowana, gdy rozmówca nie próbuje się wczuwać.
Dbaj w relacji o równowagę, a nie wyższość.
Bądź otwarty. Otwartość tworzy atmosferę wsparcia. jszych, przy kolejnej takiej uroczystości rozważymy czy pójście”.
Co zatem decyduje o dobrym związku?
John Gottman uważa, że największą kwestią w związku jest umiejętność rozwiązywania konfliktów oraz sposób wypowiadania się partnerów na swój temat. Przez całe życie uczymy się komunikacji i miłości. Jednych z przydatnych rad jest to, aby komunikację rozpocząć od prośby, już na wstępie może powstrzymać to od konfliktu i otworzyć możliwość do wypracowania wspólnego rozwiązania.
